Wilgotna i pochmurna Arktyka - brak drastycznych roztopów

Arktyka stała się wilgotnym miejscem, gdzie coraz bardziej gości chłodny, ale morski i pochmurny klimat. Taka sytuacja sprawia, że w czasie nocy polarnej Ocean Arktyczny zamarza powoli. Latem z kolei lód topi się powoli. Zmiana wzorca pogodowego trwa niemal nie przerwanie od 2013 roku.

Zmiany zasięgu lodu morskiego 1-5 lipca 2018 roku. AMSR2, Institute of Oceanography, University of Hamburg

Największe zmiany w ciągu ostatnich kilku dni zaszły po stronie rosyjskiej, bo doszło tam do bardzo silnych adwekcji ciepła znad Syberii. 

 Zasięg arktycznego lodu morskiego w 2018 roku względem wartości rekordowych lat i średnich dekadowych. JAXA

Mimo radykalnego wzrostu temperatury, szczególnie nad Morzem Wschodniosyberyjskim, całościowo wycofywanie się lodu nie przyspiesza. Według danych JAXA zasięg lodu wynosi 9,01 mln km², od 1 lipca spadł o ćwierć miliona kilometrów kwadratowych, co jak na tę porę roku i te czasy jest wartością dość małą. Ale samo topnienie pokrywy lodowej nie jest wcale wolne, co pokazuje wykres obok (kliknij, aby powiększyć). Topnienie wyraźnie przyspieszyło.

Ilość wody w atmosferze w kg/m². Oznacza to ilość wody w chmurach, pary wodnej na każdy metr kwadratowy. Climate Reanalyzer

Z jednej strony mamy w miarę wysokie temperatury, szczególnie ostatnio po stronie rosyjskiej, co koniec końców nasila topnienie. Z drugiej zaś dużą ilość chmur. Tu przyczyną jest zupełnie inna atmosfera niż kiedyś. Pokazuje to powyższa mapa. Daleko w głąb Arktyki dostają się ilości pary wodnej typowe dla obszarów takich jak północny Atlantyk. Dawniej było inaczej. Arktyka w dużym stopniu była obszarem suchym, nawet w czerwcu czy lipcu. Z drugiej strony mamy antropogeniczne ciepło, czego wynikiem są znacznie cieplejsze wody niż kiedyś. Topnienie w dużym stopniu odbywa się za pośrednictwem wody, a ta, jak pokazuje mapa obok jest dość ciepła. W końcu czapa polarna znajduje się na oceanie. Ale warunki atmosferyczne, w tym wiatr są ważne, szczególnie w środku dnia polarnego.

 Arktyka w podczerwieni 5 lipca 2018 roku: czerwone miejsca to lód z niskim albedo, białe miejsca to chmury, odbijające promienie słoneczne i nie pozwalające, by powierzchnia pod nimi się ogrzała. NASA/Arctic.io

Na zdjęciu satelitarnym widzimy, że Arktyka jest w większości zasnuta chmurami.  Nie ma rozległych, stabilnych wyżów barycznych. Co więcej nie ma też, lub mocno ograniczony jest eksport lodu przez Cieśnina Frama. Ten zaś powstaje w odpowiednich warunkach barycznych - dodatniego (pozytywnego) dipola arktycznego, a to zjawisko jest rzadkością w ostatnich latach i miesiącach.

 Prognozowane warunki pogodowe w Arktyce na 7-9 lipca 2018 roku. Tropical Tidbits

Prognozy na kolejne dni pokazują, pojawienie się silnego sztormu, głębokiego niżu barycznego. Sztorm będzie zaciągał ciepłe powietrze znad Atlantyku, ale też wilgotne. W Arktyce będzie dużo chmur. Zimą oznaczałoby to trudne warunki do zamarzania, ale latem nie do końca. Choć z drugiej strony sztorm będzie działać na lód mechanicznie, krusząc krę lodową, przewracając ją do góry nogami, mieszając wodę i tak dalej. A to sprzyja już topnieniu.

 Groźne zjawisko w Arktyce - pyły pochodzące z pożarów lasów tajgi, która osiadają na pokrywie lodowej. Na zdjęciu pokrywa lodowa Morza Wschodniosyberyjskiego 5 lipca 2018 roku. NASA Worldview

Ogromne ilości dymu z pożarów na Syberii dostały się nad Morze Wschodniosyberyjskie. Pyły osiądą na lód i zmienią jego albedo, co przyspieszy jego topnienie. Oczywiście jeśli utrzyma się tam słoneczna pogoda. A według prognoz, chmury będą dominować przez kolejne dni, obejmując swym zasięgiem co najmniej część miejsc, gdzie osiadł pył.

 Prognozowane do października 2018 zmiany zasięgu lodu morskiego.  NSIDC/Jim Pettit

Taki stan rzeczy (dotychczasowe zmiany z ostatnich dni) sprawia, że prognozy zmian zasięgu lodu należy zrewidować. Mało realne by pokrywa lodowa skurczyła się do 4 mln km². Bardziej realne jest, że skurczy się do 4,5 mln km², mniej więcej tyle co rok temu.

Zobacz także:

• Pochmurna i smętna pogoda wystudziła sezon topnienia lodu, niedziela, 24 czerwca 2018 W Arktyce nie jest zbyt ciepło. Jest pochmurno, a dryf lodu wynikający z działania układów barycznych stanowi przeciwwagę dla topnienia. Warunki pogodowe, jakie panowały i wciąż panują w drugiej połowie czerwca kompletnie odbiegają do tych, jakie miały miejsce w 2007, 2011, 2012 czy 2015 roku. Ten ostatni stanowił pewną odskocznię od tego co działo się w 2013 czy 2017 roku. Topnienie wręcz zamarło, zupełnie tak, jak w lipcu 2013 roku
• Kolejny rok bez rekordowego topnienia, Kolejny rok bez rekordowego topnienia