Świat w płomieniach - susze, pożary i pogarszająca się sytuacja w Arktyce

Świat stanął w płomieniach, dosłownie i w przenośni.  Upały nawiedziły cały świat, może nie dosłownie, ale jest wiele państw, w których lato wyszło poza swoje granice i je przekroczyło. Upały nawiedziły Wielką Brytanię, ale najdotkliwsze ekstrema dotknęły Skandynawię, szczególnie Szwecję. Padło tam wiele rekordów ciepła, a upały dosięgnęły obszarów, których dosięgać nie powinny - czyli miejsca leżące za kołem polarnym. W Szwecji tak wiele gorących dni w maju jak w tym roku nie było jeszcze nigdy, zresztą w czerwcu i teraz w lipcu sytuacja się nie zmieniła. Susza zrujnowała tamtejsze plony zbóż, zmuszając niektórych rolników do ubijania zwierząt gospodarczych z powodu braku paszy. Teraz kraj nawiedziły pożary, tak duże, że władze poprosiły o pomoc inne państwa. Pożary w Skandynawii to rzadkość, bo lato zwykle jest tam wilgotne i niezbyt ciepłe. Teraz jest inaczej. Mapa obok (kliknij, aby powiększyć) pokazuje odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 dla 1-21 lipca 2018.  

Gorący czas 

 Pożary lasów borealnych w Szwecji. b9AcE, Twitter

Ale Skandynawia to tylko przykład, bo katastrofalnych zdarzeń związanych z antropogeniczną zmianą klimatu jest wiele. Długo by o tym pisać. Tymczasem Europejskie Centrum Prognoz Średnioterminowych (ECMWF) ostrzega, że tegoroczne lato w Europie nie tylko długie i upalne, ale też suche. W okresie między sierpniem a październikiem na znacznym obszarze naszego kontynentu temperatury będą w większości o 0,5 do 1^oC wyższe od średniej wieloletniej. Co więcej, średnie opady będą  o 60-80% niższe, na północy kontynentu spadnie nawet mniej niż połowa przewidywanej normy opadów dla tego okresu.

Koniec normalnego klimatu

 Pożary w Szwecji 17 lipca 2018 roku. Czerwone punkty oznaczają miejsca wstępowania ognisk pożarów. NASA Worldview

 
Z kolei naukowcy z NASA mówią, że ten rok mimo obecności zjawiska La Nina w okresie zimowym i obecnie brak El Nino nie będzie wcale chłodny. Rekord nie padnie, ale najprawdopodobniej będzie trzecim najcieplejszym w historii pomiarów. Już takim jest. Skończyły się czasy, kiedy na Ziemi panował normalny klimat. „W stabilnym klimacie jedno miejsce jest cieplejsze niż normalnie, a drugie jest zimniejsze. Całość równoważy się. Jednak globalne mapy pokazują, że tak już nie jest: jest o wiele cieplej prawie wszędzie. Mamy więcej pomarańczowych i czerwonych kolorów niż białych i niebieskich. Temperatury już się nie równoważą i mówimy w tym wypadku o ociepleniu”, powiedziała Sarah Green z Michigan Technological University. "W sumie temperatura od stycznia do czerwca w trakcie pierwszych sześciu miesięcy w ciągu ostatnich czterech lat była wyższa o 1,1^oC w porównaniu do okresu przedprzemysłowego", powiedział Makiko Sato, naukowiec NASA GISS. „To pokazuje, że globalne ocieplenie jest zjawiskiem prawdziwym”.

W Arktyce znów zaczyna się robić groźnie

 Zasięg arktycznego lodu morskiego w 2018 roku względem wybranych lat, oraz średniej 1981-2010. Wykres pokazuje zapis dziennych odczytów w 5-dniowej średniej. NSIDC

Z kolei w Arktyce już tak różowo nie jest. Drobne, wydawałoby się niepozorne zmiany w pogodzie przynoszą skutki. Poza tym, oceany są ciepłe, magazynują coraz więcej antropogenicznego ciepło. Taka sytuacja nie powinna więc dziwić, lód topi się nie tylko od góry. Czapa polarna skurczyła się do 7,7 mln km², a jeszcze 19 lipca zlodzenie obejmowało 8,2 mln km². 

 Powierzchnia lodu morskiego w 2018 roku względem wybranych lat. Dane NSIDC, wykres Nico Sun

Topnienie lodu postępuje. Jego powierzchnia wynosi 5 mln km², a od 1 lipca stopiło się już ponad 2 mln km² pokrywy lodowej. Rekord nie padnie, ale nie należy się spodziewać powtórki z 2013 roku. Presja jest bardzo duża.  

Grubość lodu morskiego w w 2013 i 2018 roku dla 22-23 czerwca. Naval Research Laboratory, Global HYCOM

Presja jest większa, bo stan lodu jest inny niż 5 lat temu. Pokazują to dane HYCOM. Gruby lód prawie nie istnieje, został tylko cienki na łasce pogody, która wciąż pozostaje łaskawa. Bez takiej presji jak w 2007 czy 2012 roku. Wciąż też nie ma dipola arktycznego i wciąż dominują chmury.

Kra lodowa na Morzu Beauforta 23 lipca 2018 roku. Pak lodowy zniknął "ot tak sobie". NASA Worldview

Ale spomiędzy tych chmur coś widać. Pokrywa lodowa wcale nie prezentuje się dobrze, mimo iż zasięg lodu jest większy niż w 2012 roku. Nad Morzem Beauforta w ogóle nie było warunków dla szybkiego topnienia lodu, a lód na tym akwenie wygląda tak, jak pokazuje to powyższe zdjęcie. 

Pak lodowy zmienił się w krę przy pomocy sztormu i przejaśnień. Bez wysokich temperatur wód pod lodem, bez topnienia grubego lodu od lat, bez słabego zamarzania zimą nie byłoby to możliwe. A czy teraz możliwe jest pogorszenie sytuacji w Arktyce? Te ewentualne pogorszenie będzie oznacza pogorszenie pogody u nas i w innych krajach. Teraz państwa takie jak Polska, Szwecja, Grecja czy Japonia zbierają żniwo z ostatnich lat ocieplenia klimatu w Arktyce i na całej planecie.

Zobacz także:

• Pochmurna pogoda wciąż dominuje w Arktyce, sytuacja się nie zmieni środa, 18 lipca 2018 Nie ulega wątpliwości, że tegoroczny sezon topnienia jest absolutnym przeciwieństwem tego, co działo się w 2012 roku, czy w innych latach, kiedy miało miejsce spektakularne topnienie lodu. Wszystko wskazuje na to, że w tym roku pokrywa lodowa w czasie wrześniowego minimum osiągnie wartości podobne do zeszłorocznych. 
• To już koniec, ocieplenie o ponad 2 stopnie nieuniknione, poniedziałek, 14 marca 2016 
• Ocieplenie klimatu w Arktyce i na Ziemi prowadzi do tego..., wtorek, 21 stycznia 2014