Sierpień 2022 - łysa plama w Arktyce

Sezon roztopów zbliża się do końca, więc zasięg lodu morskiego najprawdopodobniej pozostanie wyższy niż w ostatnich latach. W sierpniu powstało blisko bieguna północnego kilka sporych rozmiarów połynii, a oba północne szlaki morskie są otwarte. Lód morski na Antarktydzie pozostał w sierpniu na rekordowo lub prawie rekordowo niskim poziomie.

Średni zasięg arktycznej pokrywy lodowej w sierpniu 2022 roku. Fioletowa linia pokazuje średni zasięg lodu z lat 1981-2010 dla sierpnia. Sea Ice Index - NSIDC

Średni zasięg arktycznego lodu morskiego w sierpniu 2022 r. wyniósł 5,99 mln km², zajmując trzynaste miejsce wśród najmniejszych w historii pomiarów satelitarnych wartości. Regularne pomiary prowadzone są od 1979 roku, ale wcześniejsze dane zebrane m.in. z wypraw morskich pokazują, że obecne rozmiary lodu pozostają mniejsze. Reakcja lokalnego klimatu Arktyki na wcześniejsze roztopy poskutkowała tym, że w ostatnich latach trend spadkowy wyhamował. Mapa obok (kliknij, aby powiększyć) pokazuje anomalie koncentracji lodu morskiego dla sierpnia 2022 roku. Mimo względnie słabego sezonu roztopów nie zmienia się jedno: na skutek zjawiska zwanego jako atlantyfikacja, lodu na linii Grenlandia - półwysep Tajmyr jest znacznie mniej niż 20-30 lat temu.

Zmiany zasięgu i koncentracji arktycznego lodu morskiego w sierpniu 2022 roku. NSIDC/Sea Ice Analysis Tool

Także inne obszary cechują się znacznie mniejszym zlodzeniem niż w XX wieku. Z tego powodu sierpniowy średni zasięg lodu był 1 mln km² mniejszy od średniej 1981-2010.

Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego w 2022 roku w stosunku do ostatnich lat i średniej 1981-2010.

Średnie tempo spadku zasięgu lodu morskiego w sierpniu 2022 roku wyniosło 60 tys. km²/dzień, co jest wartością zbliżoną do średniej wieloletniej, wynoszącą 57,3 tys. km²/dzień. Pod koniec sierpnia na skutek pojawienia się dodatniego dipola arktycznego, tempo spadku zasięgu lodu zwiększyło się do 85 tys. km²/dzień. Czapa polarna w lipcu skurczyła się więc o 1,79 mln km². 

 

Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 dla sierpnia 2022 roku. Wartość anomalii na poziomie ciśnienia 925 hPa (750 m.n.p.m). NOAA/ESRL

Temperatury w środkowej części Oceanu Arktycznego były od 1 do 3^oC wyższe od średniej wieloletniej. Przy czym dominowały odchylenia do 2^oC. Szczególnie ciepło było nad Morzem Barentsa i Karskim, bo do 4^oC powyżej średniej, co wiązało się z dość szybkimi wcześniejszymi roztopami w tym regionie. W Arktyce dominowało niskie ciśnienie atmosferyczne, a więc duże zachmurzenie. Z tego powodu w drugiej połowie miesiąca temperatury obniżały się wolniej niż zwykle, zważywszy na to, że Arktyka nie była wolna od adwekcji mas powietrza z południa. Niewielkich, ale mających wpływ na średnie wartości temperatur. Podobna sytuacja według prognoz może utrzymać się także we wrześniu.

Zmiany średnich miesięcznych temperatur w latach 1975-2022 dla sierpnia (obszar - 65-90^oN). Wykres przedstawia zmiany roczne (cienka krzywa) i zmiany wygładzonej średniej 5-letniej (grubsza krzywa). NOAA/NCEP

Sierpień nie był zimnym miesiącem w Arktyce, gdyż średnia dla tego miesiąca temperatura była o 1,32^oC wyższa w stosunku do lat 1981-2010. Spore rozmiary pokrywy lodowej na koniec sierpnia były rezultatem tego, co działo się w czerwcu i w lipcu. 

Średni miesięczny zasięg lodu morskiego dla sierpnia w latach 1979-2022. 

Średnioroczne tempo spadku zlodzenia w trendzie wynosi dla sierpnia 2022 roku 72,5 tys. km², a więc 10,1% na dekadę w stosunku do średniej 1981-2010. Od 1979 roku zlodzenie arktycznych wód w przypadku sierpnia skurczyło się o 1,7 mln km².

Przejście Północno-Zachodnie otwarte dla żeglugi
Pod koniec sierpnia pokrywa lodowa na wodach Przejścia Północno-Zachodniego zajmowała obszar mniejszy od średniej z lat 1991-2020. Szlak, który wiedzie przez Kanał Parry'ego, stał się żeglowny. 

Zmiany powierzchni lodu morskiego w 2022 w zestawieniu ze zmianami lat poprzednich na wodach Przejścia Północno-Zachodniego. Steve Howell of Environment and Climate Change Canada (ECCC)

Rekordowo mało lodu było w roku 2011.  W niektórych miejscach nadal występowały duże skupiska lodu wieloletniego. Obszar lodu na szlaku południowym (szlak Amundsena z 1905 roku) również charakteryzował się znacznie niższymi wartościami niż zwykle. Pod koniec sierpnia trasa południowa była prawie wolna od lodu morskiego, z wyjątkiem niewielkiej ilości lodu pierwszorocznego w pobliżu Cieśniny Wiktorii. Uważa się, że północna trasa Przejścia Północno-Zachodniego stanie się w przyszłości opłacalna dla żeglugi. 

Naukowcy przewidują, że przy wzrośnie globalnej temperatury o 2 stopnie ruch morski znacznie się zwiększy w Kanale Parry'ego, jak i wzdłuż wybrzeży Syberii.  Nawet statki nie przystosowane do żeglugi między krami lodowymi w Kanale Parry'ego mogą mieć wtedy 15-dniowy sezon pracy. Natomiast Przejście Północno-Wschodnie już od kilku lat jest dostępne dla żeglugi przez prawie cały sierpień i cały wrzesień.

Na podstawie National Snow and Ice Data Center: The Arctic’s bald spot

Zobacz także:

• Lipiec 2022 - nie ma pewności co do zmian w trendzie, piątek, 5 sierpnia 2022 Tempo spadku zasięgu lodu morskiego w lipcu 2022 roku oscylowało  w granicach średniej wieloletniej. W rezultacie pokrywa lodowa w Arktyce ma jak na ostatnie lata spore rozmiary. Z tego powodu wrześniowe zlodzenie także będzie spore.
• Czerwiec 2022 - letnie przesilenie na Morzu Beauforta, środa, 6 lipca 2022