Wrzesień 2023 - zamarzanie tradycyjnie zaczęło się słabo

Kilka dni po osiągnięciu wrześniowego minimum, Słońce schowało się za horyzontem, więc temperatury zaczęły się obniżać. W konsekwencji czego lód zaczął się rozrastać. Przyrost lodu tradycyjnie był powolny w trzeciej dekadzie września, więc obszar przezeń zajmowany pozostawał niewielki. Na Antarktydzie nadal wartości są rekordowe.

Średni zasięg arktycznej pokrywy lodowej we wrześniu 2023 roku. Fioletowa linia pokazuje średni zasięg lodu z lat 1981-2010 dla września. Sea Ice Index - NSIDC

Średni dla września 2023 zasięg lodu morskiego wyniósł 4,37 mln km², co oznacza piątą najmniejszą w historii pomiarów wartości. Stało się to mimo wcale nie najlepszych warunków dla topnienia. Szczególnie chodzi o czerwiec, kiedy decydują się warunki dla lipcowych i sierpniowych roztopów. Po osiągnięciu minimum, do końca września tempo przyrostu lodu było wolniejsze od średniej wieloletniej. Mapa obok (kliknij, aby powiększyć) pokazuje anomalie koncentracji lodu morskiego dla września 2023 roku. Uderzający jest brak lodu na w sektorze pacyficznym, czyli między wschodnim wybrzeżem Syberii a Alaski. To już norma naszych czasów.

 

Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego w 2023 roku w stosunku do ostatnich lat i średniej 1981-2010.

Średnie tempo przyrostu lodu morskiego od wrześniowego minimum do końca września wyniosło 22,6 km²/dzień, podczas gdy średnia jest dużo większa, bo wynosi 37 tys. km²/dzień. Na początku październiku tempo przyrostu znacznie przyspieszyło do ponad 80 tys. km²/dzień, zbliżając się do średniej wieloletniej.

Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 dla września 2023 roku. Wartość anomalii na poziomie ciśnienia 925 hPa (750 m.n.p.m). NOAA/ESRL

Wrzesień w Arktyce nie był ekstremalnie ciepły, co nie znaczy że nie był ciepły w ogóle. Nad większą częścią Oceanu Arktycznego występowały dodatnie odchylenia narastające w kierunku Ameryki Północnej. Nad wodami Basenu Arktycznego przy kanadyjskich wyspach odchylenia sięgały 4^oC. Zdecydowanie cieplej było nad lądami. We wrześniu dominującym wzorcem pogodowym były układy niskiego ciśnienia, co ilustruje mapa obok. Taka sytuacja spowodowała przedłużenie się sezonu topnienia. Głównie ze względu na obecność dużego udziału chmur, które tłumiły ucieczkę ciepła do atmosfery. 

 

Ranking najchłodniejszych i najcieplejszych miesięcy w Arktyce (70^oN-90^oN) w latach 1979-2023. Zachary Labe/NOAA

 
Wrzesień w Arktyce były szóstym najcieplejszym w historii pomiarów. W dniu wrześniowego minimum nad prawie całym Oceanem Arktycznym temperatura oscylowała w okolicy -2^oC, z każdym kolejnym dniem obniżając się. Pod koniec września temperatury szybko się już obniżały - średnio około -5^oC, miejscami już poniżej -10^oC. Wciąż jednak bardzo ciepło było nad Morzem Beauforta, gdzie temperatury w ostatnim dniu września nadal przekraczały zero stopni. 

Średni miesięczny zasięg lodu morskiego dla września w latach 1979-2023.

Średnioroczne tempo spadku zlodzenia w trendzie wynosi dla września 2023 roku 78,5 tys. km², a więc 12,2% na dekadę w stosunku do średniej 1981-2010. Od 1979 roku zlodzenie arktycznych wód w przypadku września skurczyło się o 3,45 mln km².

 

Na temat sytuacji na Antarktydzie można przeczytać w artykule: Antarktyczny lód morski idzie w ślady arktycznego

 

Na podstawie National Snow and Ice Data Center: The Sun sets on the Arctic melt season

 

Zobacz także:

• Sierpień 2023 - późnoletnie wzmocnienie topnienia, 7 września 2023 W sierpniu topnienie czapy polarnej było wyraźnie szybsze od średniej wieloletniej, co znacznie zmieniło sytuację całego sezonu roztopów. 
• Lipiec 2023 - dziwne lato, 4 sierpnia 2023