Arctic News - powrót do gorączki 2012

Przez cały maj czapa lodowa w Arktyce traciła lód w średnim dla tego okresu tempie, szybszym niż rok temu, choć nieco wolniejszym niż w 2012 roku. Przez ostatni tydzień ujemna Oscylacja Arktyczna spowolniła nieco proces topnienia, ale zaczyna się to już zmieniać. O ile maj był relatywnie spokojnym miesiącem (pomijając ogromne straty w ilości lodu u wybrzeży Rosji), to czerwiec może okazać się zupełnie inny.

Zasięg i koncentracja arktycznego lodu morskiego. AMSR2 Uni Bremen

Topnienie lodu utrzymywało się na przeciętnym dla ostatnich lat poziomie, szybszym niż w ubiegłym roku, kiedy to koniec maja (a także większość czerwca) był pochmurny. Tym razem jest inaczej. Lód w ostatnim tygodniu najszybciej topił się w wodach między Grenlandią, a Ziemią Baffina. Także na Morzu Barentsa zasięg lodu zmniejszył się, a obecnie występuje tam dryfująca kra lodowa. Szczelina u wybrzeży Rosji poszerzyła się. Teraz jako wielka wyrwa w lodzie rozciąga się od półwyspu Tajmyr po wschodnie obszary wód Morza Wschodniosyberyjskiego. Proces topnienia zatrzymał się jedynie na Morzu Czukockim. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu godzin pogorszyła się jakość pokrywy lodowej, która coraz mocniej usiana jest pęknięciami i szczelinami. W wielu miejscach, nawet tych odległych od lądu, lód zaczyna zmieniać się w krę lodową.

Zmiana zasięgu lodu między 24 a 31 maja 2014 roku.

Zasięg lodu w Arktyce w 2014 roku na tle ostatnich lat i wyszczególnienie na okres maj-czerwiec. IARC-JAXA
(kliknij, aby powiększyć)

Zasięg lodu w Arktyce według JAXA jest obecnie czwartym najmniejszym w historii pomiarów (11,38 mln km²). Czapa lodowa pod koniec maja mniejsza była w 2006, 2010 i w 2011 roku. Natomiast w 2012 roku pokrywa lodowa Arktyki była o 95 tysięcy km² większa niż obecnie. Z kolei w 2013 roku zasięg lodu wynoszący 11,68 mln km2 był o 0,29 mln km² większy niż obecnie.

Sytuacja pogodowa w Arktyce między 25 maja a 1 czerwca 2014 roku. Wetterzentrale

Animacja Wetterzentrale pokazuje, że między 25 a 30 maja warunki dla topnienia lodu były umiarkowane. 31 maja sytuacja zaczęła się zmieniać. Zaczął się umacniać wyż nad Morzem Beauforta, przynoszący słoneczną pogodę i ciepłe masy powietrza.

Na szczególną uwagę zasługuje jednak nie to co już było, lecz to, co się szykuje. Animacja po lewej pokazuje, że w najbliższych dniach temperatury w Arktyce będą rosły, sięgając (a nawet przekraczając) zero stopni w centralnej części Oceanu Arktycznego. Poniższa animacja pokazuje prognozowane warunki pogodowe. Sytuacja względem ostatnich dni maja zmieni się diametralnie. Prawie cała Arktyka znajdzie się pod wpływem ośrodków wysokiego ciśnienia. Ciepło będzie penetrować praktycznie cały obszar nad Oceanem Arktycznym. Nietrudno odgadnąć, jaki będzie tego efekt. Lód zacznie się topić coraz szybciej, a leżący na lodzie śnieg stopnieje, co znacznie przyspieszy dalsze topnienie lodu. Jednocześnie lód będzie pękać i zmieniać się w krę lodową. W tym czasie, jeśli wyże wciąż będą się utrzymywać, zmiana albedo czapy lodowej jeszcze bardziej pogorszy sytuację. Będzie to klasyczny przykład dodatniego sprzężenia zwrotnego, w którym rolę odgrywają Słońce, temperatura i albedo.

Prognozowane warunki pogodowe w Arktyce w najbliższych dniach. Wetterzentrale

Kra lodowa powoli tworzy się w centralnej części arktycznej czapy lodowej, 31 maja 2014 roku. NASA

Dryfująca kra lodowa w Cieśninie Davisa i na Morzu Baffina, 31 maja 2014 roku. NASA

Pierwsze zdjęcie satelitarne Terra pokazuje obszary arktycznego lodu setki kilometrów od wybrzeży. Lód już jest tam popękany, a jeśli się dobrze przypatrzyć, to widać powstającą tam krę lodową. Co się stanie za tydzień, jeśli prognozy się sprawdzą? Przekonamy się za tydzień. Sytuacja w takim wypadku będzie bardzo podobna do tej z 2012 czy 2007 roku. Jeśli tak, to powinniśmy zadać sobie pytanie: Co z tego, że gdzieś tam topi się lód? Jeśli lód w Arktyce stopi się poniżej 4 mln km², to będziemy mieli do czynienia z kolejną porcją anomalii pogodowych i u nas w Polsce i w wielu innych krajach na świecie. To w połączeniu z ogólnym ociepleniem klimatu na Ziemi nie będzie wyglądać różowo. Anomalia w pogodzie przyniosą straty, w infrastrukturze, a co ważne w rolnictwie. Pomińmy już i tak często nagłaśniany przez ekologów problem misiów polarnych, które stracą swój ekosystem za kilka lat.

Zobacz także:

• Arctic News - syberyjskie topnienie, niedziela, 25 maja 2014 
• Arctic News - majowe topnienie, niedziela, 4 maja 2014 
• Arctic News - nieprzychylne wiatry, niedziela, 13 kwietnia 2014 
  Dodatnia Oscylacja Arktyczna, coraz dłuższy dzień polarny i więcej napływającego na północ ciepła przyczyniają się do zmniejszania zasięgu lodu arktycznego. Po trwającej kilka dni stagnacji topnienia lodu, znów następuje szybkie zmniejszanie się zasięgu lodu pływającego w Arktyce. Wpływ dipola arktycznego jest coraz większy. Jeszcze w marcu efektem jego działania było powiększanie się zasięgu lodu, gdyż wody morskie były zbyt zimne...