Arctic News - powolne przyspieszenie roztopów

Jeszcze na początku czerwca czapa polarna była rekordowo niskich rozmiarów. Taki stan rzeczy utrzymywał się przez wiele dni. Tak było między 4 a 23 marca, potem przez kilka dni w kwietniu, oraz w trzeciej dekadzie maja i pierwszej czerwca. Potem sytuacja się zmieniła, gdyż ze względu na warunki pogodowe tempo topnienia nie przyspieszyło, wielokrotnie wynosząc 30-40 tys. km² na dobę. Podobna sytuacja była na początku lipca, jednak w tym wypadku proces topnienia zwiększył się do około 50 tys. km² na dobę. A od 7 lipca nasilił się do poziomu 80-90 tys. km² na dobę, ale i tak nie jest to tempo dramatycznie szybkie. Jeśli takie tempo utrzyma się nieprzerwanie do końca lipca, to możliwy jest znaczny przyrost lodu względem ostatnich lat.

Zasięg i koncentracja arktycznego lodu morskiego. AMSR2 Uni Bremen

Od 6 lipca warunki pogodowe w Arktyce zaczęły się zmieniać, powstał ogromnych rozmiarów wyż baryczny, który 8-9 lipca rozciągał się od Svalbardu po Morze Czukockie. Ten wyż, a szczególnie wiatry, jakie generował, przyczynił się do zwiększenia tempa utraty lodu. Znacznie spadła także koncentracja, od Morza Beauforta po Wschodniosyberyjskie. Znaczne obszary lodu, co pokazują zdjęcia satelitarne na końcu, zmieniły się w drobną krę lodową. Te obszary czapy polarnej mogą szybko się stopić. Możliwy jest więc szybszy spadek zasięgu pokrywy lodowej.

  Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego między 30 czerwca a 9 lipca 2015 roku. Kliknij, aby powiększyć.

Największe zmiany zaszły od strony Morza Czukockiego, samo zaś morze jest już niemal wolne od lodu. Szybko też ostatnio zmniejsza się zasięg i powierzchnia lodu na M. Wschodniosyberyjskim. Nieco wolniejsze zmiany zachodzą na Morzu Karskim. Wciąż możliwe jest otwarcie Przejścia Północno-Wschodniego jeszcze w lipcu, ale nie stanie się to przed 20 lipca. Raczej możliwa jest data 25-30 lipca, ale i w tym wypadku, jeśli do tego dojdzie, to będzie mową o minimalnym otwarciu. Co to znaczy? Patrząc na animację, nie widać, by cały lód na Morzu Łaptiewów się stopił. Także i Cieśnina Wilkickiego może się zablokować krą lodową. 

Z kolei Przejście Północno-Zachodnie, to tu widać, że szanse na jego otwarcie zmalały. Tempo spadku powierzchni lodu na Morzu Beauforta w lipcu spadło, a sam zasięg granicy, gdzie występuje kra lub pak lodowy wzrósł. Nie ma topnienia lodu, przynajmniej pod kątem powierzchni w cieśninach kanadyjskich. Warunki pogodowe w lipcu zmieniły się, często jest tam pochmurno, temperatury nie rosną, a wolne od lodu wody ulegają wychładzaniu. Mimo to szansa na otwarcie tego szlaku morskiego jest, ale na pewno dojdzie do tego w trzeciej dekadzie sierpnia. 

Zasięg arktycznego lodu morskiego w 2015 roku na tle 2012 roku i wyszczególnienie na tle ostatnich lat. NSIDC

Tempo spadku zasięgu arktycznego lodu morskiego się zwiększyło. Mimo to rozmiary czapy polarnej są duże jak na ostatnie lata, kiedy w trakcie wrześniowego minimum padały rekordy. 9 lipca zasięg lodu według danych NSIDC wyniósł 9,49 mln km², to 10 miejsce. Nawet w 2013 i 2014 roku zasięg lodu był znacznie mniejszy. 8,82 mln km² było 9 lipca 2014 roku, a tak samo w 2007 roku. Rekordzistą dla tego dnia jest 2012 rok, a tuż za nim 2011. Potem role się zmieniły, ale ostatecznie rekord padł w 2012 roku - niecałe 3,4 mln km². Co ciekawe, pokrywa lodowa jest obecnie nieznacznie mniejsza niż w 2008 roku, różnica jest minimalna. Jednak wartą uwagi informacją jest to, że wrześniowe minimum dla tego roku wyniosło 4,59 mln km². Jest to czwarty najmniejszy zasięg lodu w historii pomiarów. Możliwe, że tempo spadku, choć nie dramatycznie szybkie, będzie za to płynne. W takim wypadku pokrywa lodowa w połowie września stopi się do 4,5 mln km². Jednak wszystko będzie zależeć od warunków pogodowych, które obecnie sprzyjają szybkim roztopom. 

 Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 na półkuli północnej. NOAA/NCAR

Lipiec jawi się, jako miesiąc cieplejszy w Arktyce niż czerwiec, szczególnie jego druga połowa. Mapa obok pokazuje średnie anomalie temperatur w drugiej połowie czerwca. Porównując to z mapą u góry, możemy zauważyć różnice. Lipiec, przynajmniej na razie jest cieplejszy, co przekłada się na tempo topnienia lodu.

Zmiany w odchyleniach temperatur powierzchniowych wód w Arktyce w pierwszej dekadzie lipca 2015 r. DMI

Roztopom oczywiście sprzyja ciepła woda. Wiele dni, gdzie występowało wysokie nasłonecznienie związane z obecnością wyżów, sprawiło, że wody te się nagrzały. Szczególnie dotyczy to Morza Czukockiego.

Zmiany grubości pokrywy lodowej w Arktyce między 29 czerwca a 9 lipca 2015 roku. HYCOM

Pokrywa lodowa od strony Pacyfiku jest coraz cieńsza. A jak zobaczymy na zdjęciu satelitarnych, jest także mocno pokruszona. Wniosek nasuwa się sam - tempo spadku powierzchni lodu w Arktyce się nasili. Chyba że warunki pogodowe ulegną zmianie i proces topnienia zostanie zahamowany. 

Topniejąca czapa polarna Arktyki 9 lipca 2015 roku. Obszar zaznaczony prostokątem to lód, który może bardzo szybko się roztopić. Zdjęcie NASA

Obszar pokrywy lodowej w ujęty na pierwszym zdjęciu, w powiększeniu (1 piksel to 250 metrów). Zdjęcie NASA

Zdjęcie u góry pokazuje czapę polarną Arktyki. Obszar w prostokącie to lód o niskiej koncentracji. Ciemne miejsca, to powierzchnia wody, która pochłania energię słoneczną i się nagrzewa. W ten sposób kra lodowa zacznie znikać. Jeśli wyżowa pogoda się utrzyma, to proces ten z pewnością się nasili. Być może jednak pomimo dobrych danych PIOMAS, dużego zasięgu lodu, wrześniowe minimum może wyglądać inaczej, niż zakładają to prognozy. To znaczy, że we wrześniu czapa polarna będzie mieć grubo poniżej 5 mln km². Rezultatem będzie dalsza porcja anomalii i załamania w pogodzie w wielu regionach na półkuli północnej, w tym u nas, w Polsce.

Zobacz także:

•  Arctic News - powolne topnienie w cieniu upałów, środa, 1 lipca 2015
• Arctic News - podwodna bestia czeka na wyjście, sobota, 20 czerwca 2015 Pokrywa lodowa Arktyki nie jest już rekordowo niskich rozmiarów, więc mamy powtórkę z 2013 i 2014 roku, tym samym happy end sezonu topnienia 2015. Nie do końca.  Nie ma dipola arktycznego, ale widmo megatopnienia jest realne.